 |
| Η έδρα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την πρώην Γιουγκοσλαβία στη Χάγη |
Στις 25 Μαΐου συμπληρώθηκαν 20 χρόνια από την ίδρυση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY) και με αφορμή την επέτειο αυτή αναδεικνύεται ακόμη μία φορά ότι διίστανται οι γνώμες για το αν έχει εκπληρώσει την αποστολή για την οποία δημιουργήθηκε - την τιμωρία των δραστών σοβαρών εγκλημάτων πολέμου κι αν έχει συμβάλει στη συμφιλίωση στην περιοχή.
Από την ίδρυσή του το ICTY απήγγειλε κατηγορίες εναντίον 161 ατόμων για σοβαρές παραβιάσεις του ανθρωπιστικού δικαίου που διαπράχθηκαν την περίοδο 1991-2001. Οι δίκες εναντίον 136 κατηγορούμενων έχουν ολοκληρωθεί και είναι σε εξέλιξη οι δίκες 25 δραστών εγκλημάτων πολέμου.
Ενώπιον των δικαστών του ICTY οδηγήθηκαν ορισμένοι από τους βασικούς πρωταγωνιστές των συγκρούσεων στην πρώην Γιουγκοσλαβία, όπως ο πρόεδρος της Σερβίας, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, ο οποίος πέθανε στη διάρκεια της δίκης για εγκλήματα πολέμου στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, στην Κροατία και στο Κόσοβο, ο πρώην πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας, Ράντοβαν Κάρατζιτς και ο πρώην διοικητής του στρατού των Σέρβων της Βοσνίας, Ράτκο Μλάντιτς.
Για τη λειτουργία του ICTY, η διεθνής κοινότητα έχει δαπανήσει περίπου 2 δισ. δολάρια.
Για το έργο του δικαστηρίου διαφορετικές απόψεις διατυπώνονται τόσο στην περιοχή, όσο και στη διεθνή κοινότητα. Στις συνεδριάσεις που διεξάγονται στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με θέμα το έργο του δικαστηρίου, το ICTY υποστηρίζεται από τα ευρωπαϊκά κράτη και τις ΗΠΑ και γίνεται αποδέκτης κριτικής από τη Ρωσία και την Κίνα που ζητούν τήρηση της αμεροληψίας και της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης. Οι εκπρόσωποι της ΕE και των ΗΠΑ τονίζουν τη συμβολή του ICTY στη συμφιλίωση στην περιοχή και υπερασπίζονται την ανεξαρτησία του.
Το έργο του ICTY αμφισβητείται περισσότερο από τη Σερβία κάτι που μαρτυρά και η πρόσφατη ομιλία του προέδρου της χώρας, Τόμισλαβ Νίκολιτς σε συνεδρίαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Ο κ. Νίκολιτς χαρακτήρισε το δικαστήριο προκατειλημμένο σε βάρος του σερβικού λαού και, όπως είπε, με την επιλεκτική δικαιοσύνη του εμπόδισε τη συμφιλίωση.
Στη Σερβία προκλήθηκαν έντονες αντιδράσεις για την αθώωση των Κροατών στρατηγών Άντε Γκοτόβινα και Μλάντεν Μάρκατς, οι οποίοι κατηγορούνταν για εγκλήματα πολέμου σε βάρος Σέρβων της Κροατίας κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής επιχείρησης "Καταιγίδα". Η πρώην εκπρόσωπος του ICTY, Φλοράνς Χάρτμαν δήλωσε στο σερβικό πρακτορείο ειδήσεων ότι οι αποφάσεις για τον Κροάτη στρατηγό Άντε Γκοτόβινα και το Σέρβο στρατηγό Μόμτσιλοβ Πέρισιτς ήταν πολιτικές κινήσεις, μέσω των οποίων οι μεγάλες δυνάμεις δίνουν άλλοθι στους εαυτούς τους για να αποφύγουν την ευθύνη για τις επεμβάσεις σε όλο τον κόσμο.
Το ICTY, στο τελικό στάδιο λειτουργίας του, έχει τεθεί υπό αυστηρό πολιτικό έλεγχο, ισχυρίστηκε η κ. Χάρτμαν, προσθέτοντας ότι το δικαστήριο, με γενναία ερμηνεία του διεθνούς ποινικού δικαίου, προσπάθησε να ενισχύσει την αρχή της υπαιτιότητας, δημιουργώντας νομικά εμπόδια που εμποδίζουν τα κράτη - συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων δυνάμεων - να διεξάγουν πολέμους, χωρίς να ανησυχούν ιδιαίτερα ότι μια μέρα οι ηγέτες τους μπορεί να λογοδοτήσουν.
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY) συνέβαλε στη μάχη κατά της ατιμωρησίας των εγκλημάτων στον κόσμο και έθεσε τα νομικά θεμέλια για τη λειτουργία και άλλων διεθνών δικαστηρίων, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ICC), τόνισε ο πρόεδρος του ICTY Τεοντόρ Μερόν, με αφορμή τη συμπλήρωση 20 χρόνων από την ίδρυση του δικαστηρίου. "Μέσω των δικών, της νομικής θεωρίας και της παροχής βοήθειας στα εθνικά δικαστήρια, το ICTY συνέβαλε σημαντικά στις παγκόσμιες προσπάθειες για τη μάχη κατά της ατιμωρησίας, για το διεθνές δίκαιο και για το κράτος δικαίου στο χώρο της πρώην Γιουγκοσλαβίας" τόνισε σε δήλωσή του ο κ. Μερόν.
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης για την πρώην Γιουγκοσλαβία ιδρύθηκε στις 25 Μαϊου του 1993 με το ψήφισμα 827 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ως το πρώτο διεθνές ποινικό δικαστήριο μετά της Νυρεμβέργης και του Τόκιο. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ απέδειξε έτσι την αποφασιστικότητα της διεθνούς κοινότητας να οδηγηθούν ενώπιον του δικαστηρίου οι υπεύθυνοι για σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, υπογράμμισε ο κ. Μερόν. Σημείωσε ακόμη ότι η δημιουργία του ICTY αντανακλά τη δέσμευση της διεθνούς κοινότητας για δικαιοσύνη και την αποφασιστικότητά της να αποτρέψει την ατιμωρησία οποιονδήποτε, ακόμη και ανώτατων πολιτικών και στρατιωτικών αξιωματούχων.
Ο γενικός εισαγγελέας του ICTY, Σερζ Μπράμερτς δήλωσε ότι το δικαστήριο κατάφερε να οδηγήσει στη δικαιοσύνη όλους τους κατηγορούμενους για εγκλήματα πολέμου και ότι αυτό δεν εξασφαλίζει μόνον την ατομική ευθύνη για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν, αλλά και τα στοιχεία για τα γεγονότα που θα εμποδίσουν απόπειρα ενδεχόμενης αναθεώρησης της ιστορίας στο μέλλον. "Βλέπουμε ενδείξεις αναθεώρησης της ιστορίας στις δημόσιες δηλώσεις ορισμένων πολιτικών των χωρών της πρώην Γιουγκοσλαβίας, οι οποίοι ακόμη και σήμερα μεγαλοποιούν ή αρνούνται τα εγκλήματα πολέμου. Ορισμένοι πηγαίνουν ακόμη πιο πέρα και αμφισβητούν τη γενοκτονία στη Σρεμπρένιτσα. Τα σχόλια αυτά μας δίνουν λόγους για ανησυχία και ταυτόχρονα αποδεικνύουν τον ουσιαστικό ρόλο της διεθνούς δικαιοσύνης.
Ο κ. Μπράμερτς υπογράμμισε ότι ορισμένες από τις σημαντικότερες δίκες είναι σε εξέλιξη τώρα στο ICTY και πρόσθεσε ότι το μάθημα που διδάχθηκε από την εμπειρία του στο δικαστήριο είναι ότι αν και οι εισαγγελείς από μόνοι τους δεν αρκούν, είναι οι βασικοί όροι για τη διόρθωση αδικιών και τη συμφιλίωση. "Αυτό είναι το μεγάλο προνόμιο για μένα που υπηρετώ ως εισαγγελέας του ICTY" είπε. "Σήμερα, γνωρίζουμε ότι η ατιμωρησία για τα πιο στυγερά εγκλήματα μπορεί να ηττηθεί. Αυτή είναι η αιώνια κληρονομιά του ICTY. Όμως, δεν είναι η μοναδική. Υπάρχει η κληρονομιά που δημιουργήθηκε στο περιθώριο των δικαστικών αιθουσών, πίσω από τα κάγκελα της φυλακής, στις σελίδες ενός λεξικού, στα καφέ της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Είναι η κληρονομιά των μαρτύρων, των γλωσσών, του εγκλεισμού, των διοικητικών υπηρεσιών και των ακούραστων προσπαθειών να γεφυρωθεί η απόσταση των 2.000 χιλιομέτρων που χωρίζει τη Χάγη με τα Βαλκάνια" επισήμανε ο γραμματέας του ICTY, Τζον Χόκινγκ.
Περίπου 5.000 μάρτυρες βρήκαν το θάρρος να πουν την αλήθεια, σίγουροι ότι θα βρουν κατανόηση στους φόβους τους και θα έχουν προστασία από τις απειλές. Ακούσαμε έναν άνδρα να μεταφέρει κρέας στο ταξίδι του για τη Χάγη επειδή δεν ήθελε να πεινάσει ποτέ ξανά, δείξαμε κατανόηση στον αγρότη που δεν μπορούσε να εγκαταλείψει το χωράφι του για να έρθει να καταθέσει, ακούσαμε μία νεαρή γυναίκα που κατά λάθος αποκάλυψε την εμπιστευτική μαρτυρία της και αισθάνθηκε εκτεθειμένη στην οικογένειά της. Για κάθε πρόβλημα βρέθηκε μία λύση, κάθε λύση έχτισε το σύστημα στήριξης και προστασίας μαρτύρων, το πρώτο του είδους που άφησε τα θεμέλια για ανάλογες υπηρεσίες σε άλλα διεθνή δικαστήρια και για τα κράτη της πρώην Γιουγκοσλαβίας, είπε ο κ. Χόκινγκ. Τόνισε ακόμη ότι οι 7.000 εργαζόμενοι στο ICTY, με την προσήλωση και τη δημιουργικότητά τους, καθόρισαν την επιτυχία του πειράματος στη διεθνή ποινική δικαιοσύνη.
Με αφορμή τη συμπλήρωση 20 χρόνων από την ίδρυση του ICTY, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υπογραμμίζει τη συμβολή του δικαστηρίου στη μάχη κατά της ατιμωρησίας των όποιων σοβαρών εγκλημάτων απασχόλησαν τη διεθνή κοινότητα. Τα μέλη του Σ.Α. του ΟΗΕ χαιρετίζουν την έναρξη λειτουργίας από την 1η Ιουλίου του "Διεθνούς Μηχανισμού για τα Διεθνή Ποινικά Δικαστήρια" που θα ολοκληρώσει το έργο του ICTY.
Ο αντιπρόεδρος τη σερβικής κυβέρνησης, Ρασίμ Λιάγιτς δήλωσε ότι 20 χρόνια μετά, δεν εκπληρώθηκε κανένας από τους στόχους για τους οποίους ιδρύθηκε το ICTY, επειδή όλοι οι υπεύθυνοι για εγκλήματα δεν έχουν τιμωρηθεί, πολλοί δεν έχουν δικαστεί και εκτίμησε ότι η διαδικασία της συμφιλίωσης εξελίσσεται αργά. Σύμφωνα με τον κ. Λιάγιτς, η διαδικασία της συμφιλίωσης έμεινε εκεί που ήταν μετά τη λήξη του πολέμου, επειδή είναι ακόμη παρούσα η μεγάλη απόσταση μεταξύ των εθνικών κοινοτήτων, "υπάρχουν ακόμη έχθρες και ανταγωνισμοί μεταξύ των κρατών και των λαών της πρώην Γιουγκοσλαβίας".
"Θεωρώ ότι για μας, κυρίως στη Σρεμπρένιτσα, για τα θύματα που επέζησαν από τη γενοκτονία, είναι ιστορικά σημαντικό που καταδικάστηκαν υπεύθυνοι θεσμών της Σερβικής Δημοκρατίας, οι οποίοι κρίθηκαν ένοχοι για τη γενοκτονία. Είναι ιστορική στροφή" δήλωσε στο βοσνιακό πρακτορείο ειδήσεων Fena ο δήμαρχος της πόλης, Τσαμίλ Ντουράκοβιτς, με αφορμή τα 20 χρόνια λειτουργίας του ICTY. "Όμως, υπάρχουν ακόμη πολλοί που θα έπρεπε να δικαστούν, αλλά δυστυχώς, λόγω περιορισμών, χρονικών ή άλλων, κάποιος θέλει να ολοκληρωθεί αυτό το έργο" σημείωσε ο κ. Ντουράκοβιτς.
Πηγή: Ημερησία
Σχετικές αναρτήσεις:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.