67η τακτική σύνοδος της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών

Η αίθουσα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών

  Ξεκίνησε την εβδομάδα αυτή η 67^η τακτική σύνοδος της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, στην έδρα του Οργανισμού στη Νέα Υόρκη. 

  Η Γενική Συνέλευση συνιστά το αντιπροσωπευτικότερο όργανο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, στο οποίο μετέχει το σύνολο των κρατών-μελών (αρ. 9.1 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών), δηλαδή το σύνολο σχεδόν της διεθνούς κοινότητας. 

  Σε τακτική σύνοδο η Γενική Συνέλευση συνέρχεται μία φορά το χρόνο, από τον Σεπτέμβριο έως τον Δεκέμβριο ή τον Ιανουάριο. Ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών προβλέπει και έκτακτες συνεδριάσεις «ύστερα από αίτηση του Συμβουλίου Ασφαλείας ή της πλειοψηφίας των Μελών» (αρ. 20), ενώ βάσει του Ψηφίσματος «Ενωμένοι για την ειρήνη» (A/RES/377/1950), το όργανο μπορεί να συνέλθει και σε ειδκές επείγουσες συνόδους. 

  Το άρθρο 10 του Χάρτη δίνει αρμοδιότητα στη Γενική Συνέλευση «να συζητά οποιοδήποτε θέμα ή ζήτημα που βρίσκεται στα πλαίσια του Χάρτη ή σχετίζεται με τις εξουσίες και τα καθήκοντα οποιουδήποτε οργάνου που προβλέπονται από τον Χάρτη και, με την επιφύλαξη του άρθρου 12 (θέματα με τα οποία ασχολείται ήδη το Συμβούλιο Ασφαλείας), να κάνει προτάσεις σχετικά με οποιοδήποτε τέτοιο θέμα ή ζήτημα στα Μέλη των Ηνωμένων Εθνών ή στο Συμβούλιο Ασφαλείας, ή και στα Μελή και στο Συμβούλιο Ασφαλείας». Το άρθρο 11 επεκτείνει την αρμόδιότητά της στη συζήτηση οποιουδήποτε θέματος σχετιζόμενου με τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια και στη διατύπωση προτάσεων επ’αυτού (όχι όμως και αποφάσεων).

 Ως πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης εκλέχθηκε ο Υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας Vuk Jeremic Στην ψηφοφορία που διεξήχθη στις 23 Ιουνίου 2012 ο Jeremic συγκέντρωσε περισσότερους ψήφους από τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Λιθουανίας Dalius Cekuolis. Συνήθως δεν διεξάγεται ψηφοφορία και ο πρόεδρος εκλέγεται με consensus από τη γεωγραφική ομάδα που έχει σειρά να ορίσει τον επικεφαλή της Συνέλευσης. Φέτος, σειρά να αναλάβει την προεδρία είχε η μικρότερη γεωγραφική ομάδα, εκείνη των κρατών της ανατολικής Ευρώπης, η οποία δεν μπορούσε να ομοφωνήσει και ως εκ τούτου κατέφυγε στην προβλεπόμενη από τον κανονισμό του οργάνου μυστική ψηφοφορία. Η περίπτωση αυτή είναι σπάνια και δεν είχε λάβει χώρα από το 1991, όταν η ομάδα των ασιατικών κρατών είχε να επιλέξει ανάμεσα σε τρεις υποψηφίους.

  Από τις 25 Σεπτεμβρίου θα διεξαχθεί η γενική συζήτηση (general debate), όπου οι εκπρόσωποι των κρατών θα λάβουν το λόγο για να αναπτύξουν τις θέσεις τους γύρω από διεθνή ζητήματα που αφορούν τις χώρες τους. Παραδοσιακά, η κάθε τακτική σύνοδος έχει κι ένα κεντρικό θέμα συζήτησης, το οποίο επιλέγει ο νεοεκλεγής πρόεδρος της Συνέλευσης. Το κεντρικό θέμα της 67ης συνόδου είναι η "προσαρμογή ή διευθέτηση των διεθνών διαφορών ή καταστάσεων με ειρηνικά μέσα".

  Στο πόντιουμ ανεβαίνουν πρώτα τα κράτη-μέλη, έπειτα τα κράτη παρατηρητές, κατόπιν οι υπερεθνικοί οργανισμοί και στο τέλος οι μη κρατικές οντότητες με καθεστώς παρατηρητή. Οι ομιλητές λαμβάνουν το λόγο με βάση τη σειρά που τον αιτήθηκαν, αλλά προτεραιότητα δίνεται στους πιο υψηλόβαθμους αξιωματούχους, π.χ. αρχηγούς κρατών και υπουργούς εξωτερικών. Οι ομιλίες δεν πρέπει να ξεπαιρνούν τα 5 λεπτά. Ωστόσο, ο κανόνας συχνά παραβιάζεται, ορισμένες μάλιστα φορές κατάφορα.

  Το 2009, ο Μουαμάρ Καντάφι εκμεταλλεύτηκε την πρώτη του παρουσία στα Ηνωμένα Έθνη (παρότι βρισκόταν στην εξουσία για 40 χρόνια) προκειμένου να μιλήσει για όλα, από τις απόψεις του για την  Συμβούλιο Ασφαλείας έως τη θεωρία του για τη γρίπη των χοίρων, τη διαφορά ώρας, τη δολοφονία του Κέννεντυ, ακόμα και για την προσωπική του ιστοσελίδα. Η ομιλία του διήρκεσε ούτε λίγο ούτε πολύ 96 λεπτά.   

 
  Το ρεκόρ, ωστόσο, της μακρύτερης ομιλίας ενώπιον των μελών της Γενικής Συνέλευσης διατηρεί από το 1960 ο Φιντέλ Κάστρο. Η διάρκειά της... 4 ώρες και 29 λεπτά. (Αλλά ούτε αυτή δεν είναι η μακρύτερη ομιλία από τα έδρανα του ΟΗΕ γενικότερα. Το 1957, ο εκπρόσωπος της Ινδίας Krishna Menon υπερασπιζόταν τη θέση της χώρας του επί του ζητήματος του Κασμίρ απευθυνόμενος στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας για σχεδόν 8 ώρες!)

  Στο απολαυστικό άρθρο του «Τα 10 πιο τρελά πράγμα που ειπώθηκαν ποτέ στα Ηνωμένα Έθνη», το περιοδικό Foreign Policy θυμίζει κι άλλες επεισοδιακές κι ευτράπελες στιγμές που σημάδεψαν την ιστορία των συνόδων της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.  Η συνεδρίαση του 1960 προσέφερε μία από τις πιο εμβληματικές στιγμές του Ψυχρού Πολέμου, όταν ο Πρόεδρος της Ρωσίας Νικίτα Χρουστσώφ, στην προσπάθειά του να σταματήσει τον αντισοβιετικό λόγο του εκπροσώπου των Φιλιππινών, έβγαλε το παπούτσι του και το χτυπούσε στο τραπέζι. 
 

Ο Χρουστσώφ στη Γενική Συνέλευση του 1960

  Το 1974 απευθύνθηκε για πρώτη φορά στη Γενική Συνέλευση, κατόπιν αιτήματος του κινήματος των αδεσμεύτεων, ο ηγέτης της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστινής. Ο Γιασέρ Αραφάτ άδραξε την ευκαιρία για να εκφωνήσει έναν πολεμικό λόγο κατά του σιωνισμού. Το επόμενο έτος, η Γενική Συνέλευση υιοθέτησε με το Ψήφισμα 3379 τη θέση που είχε εκφράσει ο παλαιστίνιος ηγέτης από το βήμα της, ότι ο σιωνισμός αποτελεί μια μορφή ρατσισμού, δημιουργώντας έκτοτε προβλήματα στις σχέσεις του Ισραήλ με τον ΟΗΕ.

  Το περιοδικό Foreign Policy αναφέρεται και σε δύο ευτράπελους λόγους που είχαν ως αποδέκτη Προέδρους των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Στη σύνοδο του 1987, ο Πρόεδρος της Νικαράγουα Ντανιέλ Ορτέγκα, επικρίνοντας την επέμβαση της υπερδύναμης στα εσωτερικά της χώρας του, υπενθύμισε: «Πρόεδρε Ρήγκαν, ο Ράμπο υπάρχει μόνο στις ταινίες». Στη συνεδρίαση του 2006, πρωταγωνιστής ήταν ο Πρόεδρος της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες και αποδέκτης ο Τζωρτζ Μπους ο νεότερος, που είχε απευθυνθεί στη Γενική Συνέλευση την προηγούμενη ημέρα. «Ο διάβολος ήρθε εδώ εχθές, ακόμη μυρίζει θειάφι» ήταν τα λόγια του Τσάβες.  

 

  Η πιο αναμενόμενη ομιλία της 67^ης τακτικού συνόδου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών είναι ίσως εκείνη του ηγέτη των Παλαιστινίων, Μαχμούτ Αμπάς. Δεδομένου ότι το αίτημα που κατέθεσε πέρισυ η Παλαιστίνη για είσοδο στον ΟΗΕ ως πλήρες μέλος έχει κολλήσει στο Συμβούλιο Ασφαλείας, ο Αμπάς σκοπεύει να θέσει στην ψηφοφορία της Γενικής Συνέλευσης, όπου τα 129 μέλη που αναγνωρίζουν την Παλαιστίνη συγκεντρώνουν την απαιτούμενη πλειοψηφία των δύο τρίτων, την αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους με το καθεστώς παρατηρητή, μη μέλους του Οργανισμού.

  Περαιτέρω, στα πλαίσια της 67^ης τακτικής συνόδου, τον Οκτώβριο θα λάβει χώρα η εκλογή των μη μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας για την περίοδο 2013-2014. Υποψήφιες χώρες για τις δύο κενές θέσεις της ομάδας των δυτικοευρωπαϊκών και λοιπών κρατών είναι η Αυστραλία, η Φινλανδία και το Λουξεμβούργο. Για την κενή θέση της ομάδας των ασιατικών κρατών υποψήφιες χώρες είναι η Καμπότζη και το Μπουτάν. Η εκλογή θεωρείται από τον Χάρτη «σημαντικό θέμα» που απαιτεί την πλειοψηφία των δύο τρίτων των μελών (αρ. 18.2). Κάθε κράτος μέλος της Γενικής Συνέλευσης έχει μία ψήφο (αρ 18.1).

 Επίσης, το Νοέμβριο θα διεξαχθούν εκλογές για την ανανέωση των μελών του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Οι εκλογές αυτές θα έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς η Ελλάδα είναι υποψήφια χώρα για μία από τις τρεις κενές θεσεις του γκρουπ των δυικοευρωπαϊκών και λοιπόν χωρών. Για τις ίδιες θέσεις ενδιαφέρονται επίσης οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Σουηδία και η Ιρλανδία.

  Μπορείτε να παρακολουθήσετε ζωντανά την 67η τακτική σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης από το διαδικτυακό κανάλι των Ηνωμένων Εθνών.