Λατινική Ορολογία Διεθνούς Δικαίου #1 - Ius Gentium

Ερμηνεία: Δίκαιο των Εθνών,  
                  (ενίοτε Γενικό Διεθνές Δίκαιο, Διεθνές Εθιμικό Δίκαιο)

Συναντάται και με τη μεσαιωνική του γραφή: Jus Gentium

Τον όρο προσδιόρισε για πρώτη φορά στην εισαγωγική παράγραφο του τετράτομου έργου του Institutiones ο Ρωμαίος νομικός Γάιος (130-180 μ.Χ):

«Omnes populi qui legibus et moribus reguntur partim suo proprio, partim communi omnium hominum iure utuntur; nam quod quisque populus ipse sibi ius constituit, id ipsius proprium est vocaturque ius civile, quasi ius proprium civitatis; quod vero naturalis ratio inter omnes homines constituit, id apud omnes populos peraeque custoditur vocaturque ius gentium, quasi quo iure omnes gentes utuntur.»

"Όλοι οι λαοί που κυβερνούνται από νόμους κι έθιμα χρησιμοποιούν εν μέρει το δικό τους κι εν μέρει το δίκαιο που είναι κοινό σε όλους τους ανθρώπους. Καθώς αυτό που κάθε λαός καθιερώνει σαν δίκαιο είναι δικό του και ονομάζεται ius civile, ως το δίκαιο της πολιτείας του. Αυτό, ωστόσο, που εκ φύσεως καθιερώνεται μεταξύ όλων των ανθρώπων, και τηρείται εξίσου από όλους τους λαούς καλείται ius gentium, ως το δίκαιο που χρησιμοποιούν όλα τα έθνη. "

Πατέρας, ωστόσο, του όρου Ius Gentium, αν και όχι με την έννοια που αυτό απέκτησε στη συνέχεια (βλ. Βιτόρια, Βατέλ, Γκρότιους κ.λπ), θεωρείται ο Κικέρωνας (Marcus Tullius Cicero, 106-43 π.Χ.). Στο εμπνευσμένο από τη στωική φιλοσοφία πόνημά του De Officiis διαβάζουμε:

«itaque maiores aliud ius gentium, aliud ius civile esse voluerunt; quod civile, non idem continuo gentium, quod autem gentium, idem civile esse debet.» 

"γι'αυτό οι παλιότεροι διαχώριζαν το ius gentium από το ius civile (το δίκαιο των εθνών από το αστικό δίκαιο). Εξού το αστικό (δίκαιο) δεν πρέπει να θεωρείται το ίδιο με (το δίκαιο) των εθνών, ενώ (το δίκαιο) των εθνών πρέπει να θεωρείται ταυτόχρονα και αστικό".

Με άλλα λόγια, ο Κικέρωνας θεωρούσε το δίκαιο των εθνών διακριτό μεν του ιδιωτικού δικαίου, αλλά μέρος αυτού.   

Σε μερικές γλώσσες διατηρείται ακόμα ο όρος Δίκαιο των Εθνών αντί του συνηθέστερου όρου Διεθνές Δίκαιο (βλ. για παράδειγμα το γερμανικό Völkerrecht).


Διαβάστε και τη συναφή ανάρτηση: Ius inter Gentes

Τι είναι το jus gentium; Τι σημαίνει jus gentium; σημασία jus gentium;