Νέο Ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας για ΟΥΝΦΙΚΥΠ και Κυπριακό

Καναδός στρατιώτης της UNFICYP στη Λευκωσία (UN Photo/Yutaka Nagata)

Του Αποστόλη Ζουπανιώτη

  Με 13 ψήφους υπέρ και την αποχή του Πακιστάν και του Αζερμπαϊτζάν, το Συμβούλιο Ασφαλείας υιοθέτησε σήμερα (30 Ιουλίου 2013) το ψήφισμα 2114 για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, με το οποίο ανανεώνεται η θητεία της ειρηνευτικής δύναμης του διεθνούς οργανισμού στην Κύπρο, μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2014.

  Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, το ψήφισμα είναι στη βάση του τεχνικό και πανομοιότυπο με του περασμένου Ιανουαρίου και ικανοποιεί την πλευρά μας, η οποία πέτυχε δύο βασικά σημεία.  Το πρώτο, να αφαιρεθούν από το προηγούμενο ψήφισμα οι αναφορές στις κοινές ανακοινώσεις Χριστόφια – Ταλάτ, κάτι που σύμφωνα με τον Πακιστανό πρέσβη ήταν από τους λόγους που έκαναν τη χώρα του να απόσχει.

  Το δεύτερο σημείο αφορούσε τροποποίηση σχετικής παραγράφου του διατακτικού για τους αγνοουμένους, από το βρετανικό προσχέδιο, κατά τρόπο που πλέον συμπεριλαμβάνει και την Τουρκία στα μέρη που πρέπει να παράσχουν πλήρη πρόσβαση στην επιτροπή. Η προηγούμενη αναφορά μιλούσε μόνο για το βορά. Αυτή η αλλαγή αποτέλεσε ένα εκ των λόγων που σύμφωνα με δήλωση του Μονίμου Αντιπροσώπου του απείχε το Αζερμπαϊτζάν.

  Το ψήφισμα 2114 παράλληλα καλωσορίζει την πρόοδο που σημειώθηκε μέχρι στιγμής, όπως και το έργο που καταβάλουν τα μέρη, προετοιμάζοντας τις διαπραγματεύσεις ώστε αυτές να προχωρήσουν παραγωγικά τον Οκτώβριο.

  Αιτιολογώντας τη αποχή από την ψηφοφορία, ο πρέσβης του Πακιστάν καλωσόρισε την πρώτη επαφή μεταξύ των δύο ηγετών στη διάρκεια του δείπνου το Μάιο και τις προοπτικές επανέναρξης των συνομιλιών αργότερα φέτος. «Το Πακιστάν υποστηρίζει τις κυπριακής ιδιοκτησίας και ηγεσίας διαπραγματεύσεις. Ελπίζουμε ότι και τα δύο μέρη θα κατευθύνουν τις προσπαθειές τους στην κατεύθυνση μιας διαδικασίας που θα φέρει αποτελέσματα και θα οδηγήσει σε μία διαρκεί διευθέτηση».

  Για το ψήφισμα που υιοθετήθηκε είπε πως η χώρα του υπέβαλε σειρά εισηγήσεων ώστε το σχέδιο να είναι δικαιότερα ισορροπημένο, εκ των οποίων κάποιες έγιναν αποδεκτές. Ωστόσο η αφαίρεση της αναφοράς στις κοινές ανακοινώσεις οδήγησε τη χώρα του να απόσχει. Διευκρίνισε τέλος πως η αποχή δεν σημαίνει πως δεν υποστηρίζουν την ανέωση της εντολής της θητείας της δύναμης και τη σύντομη έναρξη των διαπραγματεύσεων.

  Στο ίδιο μήκος κύματος, ο μόνιμος αντιπρόσωπος του Αζερμπαϊτζάν υποστήριξε την αποστολή καλών υπηρεσιών του ΓΓ του ΟΗΕ και την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, όμως για παρόμοιους λόγους νοήματος και αναφορών στο κείμενο του σχεδίου, που εκφράστηκαν και στο παρελθόν, «υποχρεώνονται να μη υποστηρίξουν το ψήφισμα». Εξέφρασε την υποστήριξή του σε σύντομη έναρξη των διαπραγματεύσεων και σε διευθέτηση του προβλήματος, διευκρίνισε ωστόσο ότι το ψήφισμα δεν είναι «επικαιροποιημένο» και δεν δίδει έμφαση στη μία «διαδικασία προσανατολισμένη στο να φέρει αποτελέσματα».

  Είπε ακόμη πως ορισμένες πτυχές του ψηφίσματος δεν καταγράφουν με ακρίβεια κάποιες από τις εξελίξεις επί του εδάφους, παραθέτοντας ως παράδειγμα την παράγραφο 5 του διατακτικού για τους αγνοουμένους.

  Το τελικό σχέδιο του κειμένου του ψηφίσματος, το οποίο συμφωνήθηκε την περασμένη Παρασκευή, αναφέρει τα εξής:

Το Συμβούλιο Ασφαλείας,

Καλωσορίζοντας την έκθεση του ΓΓ στις 5 Ιουλίου 2013 για την επιχείρηση των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο

Σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση της Κύπρου συμφώνησε με την άποψη ότι δεδομένων των συνθηκών που επικρατούν στο νησί η παρουσία της ΟΥΝΦΙΚΥΠ είναι απαραίτητη πέραν της 31^ης Ιουλίου 2013

Σημειώνοντας την πρόθεση του ΓΓ να αναφερθεί στις καλές τους υπηρεσίες την επόμενη φορά που θα υποβάλει έκθεση και απηχώντας στην σθεναρή πεποίθηση του ΓΓ ότι η ευθύνη για την εξεύρεση λύσης εναπόκειται πρωτίστως στους ίδιους τους Κυπρίους, και επαναβεβαιώνοντας τον πρωταρχικό ρόλο των Ηνωμένων Εθνών στην υποβοήθηση των πλευρών να οδηγήσουν την κυπριακή διένεξη και τη διαίρεση της νήσου σε μία συνολική και διαρκή διευθέτηση

Καλωσορίζει την πρόοδο που σημειώθηκε μέχρι στιγμής και το έργο που καταβάλουν τα μέρη, προετοιμάζοντας τις διαπραγματεύσεις για να προχωρήσουν παραγωγικά τον Οκτώβριο

Τονίζοντας τη σημασία που προσδίδει η διεθνής κοινότητα στην πλήρη, ευέλικτη και εποικοδομητική εμπλοκή όλων των πλευρών στις διαπραγματεύσεις και σημειώνοντας ότι η κίνηση προς μία περισσότερο εντατική φάση των διαπραγματεύσεων δεν έχει ακόμη επιφέρει ως αποτέλεσμα μία διαρκή, συνολική και δίκαιη διευθέτηση, βασισμένη σε μία διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, με πολιτική ισότητα, όπως τίθεται στα σχετικά ψηφίσματα του Σ.Α., ενθαρρύνοντας τις πλευρές να αρχίσουν ουσιαστικές διαπραγματεύσεις στα θέματα ουσία και τονίζοντας ότι το στάτους κβο δεν μπορεί να διατηρηθεί άλλο,

Καλωσορίζει τις προσπάθειες του ΓΓ να επιτύχει πρόοδο στη διάρκεια της συνάντησής του με τους δύο ηγέτες στις 31 Οκτωβρίου 2011 και 23 Ιανουαρίου 2012 και εκφράζοντας συνεχή υποστήριξη στις προσπάθειές του

Σημειώνοντας την ανάγκη για προώθηση του προβληματισμού και των συζητήσεων για στρατιωτικά μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, καλώντας για ανανεωμένες προσπάθειες για εφαρμογή όλων των ΜΟΕ που απομένουν και για συμφωνία και εφαρμογή περαιτέρω βημάτων για οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των κοινοτήτων

Επιβεβαιώνοντας τη συνεχεία των συνεχιζόμενων διελεύσεων από Κυπρίους στην πράσινη γραμμή και ενθαρρύνοντας το άνοιγμα με αμοιβαία συμφωνία και άλλων σημείων διέλευσης

Πεπεισμένο για τα πολλά σημαντικά οφέλη που θα προκύψουν για όλους τους Κυπρίους από μια συνολική και μόνιμη διευθέτηση του Κυπριακού, παροτρύνοντας τις δυο πλευρές και τους ηγέτες τους να καλλιεργήσουν μια θετική ρητορική και ενθαρρύνοντάς τους σαφώς να εξηγήσουν τα οφέλη από τη διευθέτηση, όπως και την ανάγκη αυξημένης ευελιξίας και συμβιβασμού ώστε να τη διασφαλίσουν, και στις δύο κοινότητες πολύ πριν από οποιαδήποτε τελικά δημοψηφίσματα,

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπονόμευση της αξιοπιστίας των Ηνωμένων Εθνών υπονομεύει την ίδια την ειρηνευτική διαδικασία,

Επισημαίνοντας τον υποστηρικτικό ρόλο της διεθνούς κοινότητας και ιδιαίτερα προς τα ενδιαφερόμενα μέρα στην ανάληψη πρακτικών βημάτων στην κατεύθυνση να βοηθηθούν ο Ελληνοκύπριος και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης να αξιοποιήσουν πλήρως την παρούσα ευκαιρία,

Σημειώνοντας την εκτίμηση του Γενικού Γραμματέα ότι η κατάσταση όσον αφορά την  ασφάλεια στο νησί και κατά μήκος της πράσινης γραμμής παραμένει σταθερή και προτρέποντας όλες τις πλευρές να αποφύγουν οποιεσδήποτε ενέργειες οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κλιμάκωση της έντασης, να υπονομεύσουν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι στιγμής ή να βλάψουν την καλή θέληση στο νησί,

Υπενθυμίζοντας τη σταθερή πεποίθηση του Γενικού Γραμματέα ότι η κατάσταση στην ουδέτερη ζώνη θα είχε βελτιωθεί εάν και οι δύο πλευρές αποδέχονταν το μνημόνιο του 1989 που χρησιμοποιούν τα Ηνωμένα Έθνη,

Σημειώνοντας με λύπη πως οι πλευρές περιορίζουν την πρόσβαση στα εναπομείναντα ναρκοπέδια στην ουδέτερη ζώνη, και πως η αποναρκοθέτηση στην Κύπρο πρέπει να συνεχιστεί, σημειώνοντας τον συνεχή κίνδυνο από τις νάρκες στην Κύπρο και προτρέποντας ταχεία συμφωνία στη διευκόλυνση της επανέναρξης των επιχειρήσεων απονακροθέτησης και εκκαθάρισης των εναπομεινάντων ναρκοπεδίων,

Υπογραμμίζοντας τη σημασία των δραστηριοτήτων της Επιτροπής Αγνοουμένων, προτρέποντας το άνοιγμα της πρόσβασης σε όλες τις περιοχές για να επιτραπεί στην Επιτροπή να φέρει σε πέρας το έργο της κι έχοντας εμπιστοσύνη ότι η διαδικασία αυτή θα επιτρέψει στη συμφιλίωση των δύο κοινοτήτων,

Συμφωνώντας πως η ενεργός συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των γυναικείων ομάδων,  είναι ουσιώδης για την πολιτική διαδικασία και μπορεί να συμβάλει ώστε οποιαδήποτε μελλοντική λύση να είναι διαρκής, χαιρετίζοντας όλες τις προσπάθειες για την προώθηση δικοινοτικών επαφών και εκδηλώσεων περιλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, και αυτών από πλευράς των οργάνων των Ηνωμένων Εθνών στο νησί, και προτρέποντας τις δύο πλευρές να προωθήσουν την ενεργό εμπλοκή της κοινωνίας των πολιτών και την ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ οικονομικών και εμπορικών φορέων και να απομακρύνουν όλα τα εμπόδια για τέτοιες επαφές,

Υπογραμμίζοντας την ανάγκη όπως το Συμβούλιο προωθήσει μία σθεναρή στρατηγική προσέγγιση όσον αφορά την ανάπτυξη ειρηνευτικών δυνάμεων,

Χαιρετίζοντας την πρόθεση του Γενικού Γραμματέα να παρακολουθεί στενά όλες τις ειρηνευτικές επιχειρήσεις, για τη διασφάλιση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας, συμπεριλαμβανομένη της επιθεώρησης της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, όταν κριθεί κατάλληλο, και σημειώνοντας τη σημασία του σχεδιασμού για παν ενδεχόμενο σε σχέση με τη διευθέτηση, συμπεριλαμβανομένων και των απαραίτητων συστάσεων, για περαιτέρω προσαρμογές στους όρους εντολής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, τη σύνθεση της Δύναμης και άλλους πόρους και την ουσία των επιχειρήσεων, λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις και τις απόψεις των πλευρών,

Χαιρετίζοντας, επίσης, τις συνεχείς προσπάθειες του Αλεξάντερ Ντάουνερ, ως Ειδικού Συμβούλου του Γενικού Γραμματέα με εντολή να βοηθήσει τα μέρη στη διεξαγωγή  συνολικών διαπραγματεύσεων που στοχεύουν στην επίτευξη μιας συνολικής διευθέτησης και τις προσπάθειες της κας Lisa Buttenhein ως Ειδικής Αντιπροσώπου του Γενικού Γραμματέα,

Απηχώντας την ευγνωμοσύνη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ προς τις Κυβερνήσεις της Κύπρου και της Ελλάδας για τις εθελοντικές τους εισφορές για χρηματοδότηση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και την παράκλησή του για περαιτέρω εθελοντικές εισφορές από άλλες χώρες και οργανισμούς και εκφράζοντας εκτίμηση στα κράτη μέλη που παρέχουν προσωπικό στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ,

Χαιρετίζοντας και ενθαρρύνοντας τις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών να ευαισθητοποιήσουν το προσωπικό που συμμετέχει σε ειρηνευτικές αποστολές για την πρόληψη και τον έλεγχο του HIV/AIDS και άλλων μεταδοτικών ασθενειών σε όλες τις ειρηνευτικές επιχειρήσεις,

1.-Αναγνωρίζει την πρόοδο που σημειώθηκε μέχρι στιγμής στις πλήρεις διαπραγματεύσεις, αλλά επισημαίνει ότι αυτή δεν υπήρξε επαρκής και δεν έχει ακόμη καταλήξει σε μια συνολική και διαρκή διευθέτηση, και παροτρύνει τις πλευρές να συνεχίσουν τις συζητήσεις τους για την επίτευξη αποφασιστικής προόδου στα βασικά ζητήματα.

2.-Λαμβάνει υπό σημείωση την έκθεση του Γενικού Γραμματέα (S/2013/392)

3.-Υπενθυμίζει το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας 2026 (2011), και καλεί τους δύο ηγέτες:

 (Α) Να καταβάλλουν προσπάθειες για περαιτέρω εργασία για την επίτευξη συγκλίσεων στα βασικά θέματα

(Β) Να συνεχίσουν να εργάζονται με τις Τεχνικές Επιτροπές με στόχο τη βελτίωση της καθημερινής ζωής των Κυπρίων

(Γ) Να βελτιωθεί η δημόσια ατμόσφαιρα για τις διαπραγματεύσεις, συμπεριλαμβανομένης της εστίασης των δημοσίων μηνυμάτων πάνω στις συγκλίσεις και την περαιτέρω πορεία, και την μεταφορά περισσότερο εποικοδομητικών και εναρμονισμένων μηνυμάτων

 (Δ) Αύξηση της συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία, ανάλογα με την περίπτωση.

4. Προτρέπει την εφαρμογή των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης και προσβλέπει σε συμφωνία και εφαρμογή περαιτέρω τέτοιων μέτρων, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης και το άνοιγμα άλλων σημείων διέλευσης

5. Χαιρετίζει όλες τις προσπάθειες προς διευκόλυνση των προϋποθέσεων εκταφής της Επιτροπής Αγνοουμένων, και καλεί όλα τα μέρη να παράσχουν πλήρη πρόσβαση.

6. Επαναβεβαιώνει όλα τα σχετικά ψηφίσματά του για την Κύπρο, ιδιαίτερα το ψήφισμα 1251 (1999) της 29ης Ιουνίου 1999 και τα μεταγενέστερα ψηφίσματα

7. Εκφράζει την πλήρη υποστήριξή του στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ και αποφασίζει να παρατείνει την εντολή της για περαιτέρω περίοδο που λήγει στις 31 Ιανουαρίου 2014

8. Καλεί τις δύο πλευρές να συνεχίσουν να εμπλέκονται, ως επείγον θέμα και σεβόμενες τους όρους εντολής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ σε διαβουλεύσεις με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ για την οριοθέτηση της νεκρής ζώνης, και το μνημόνιο των Ηνωμένων Εθνών του 1989 με στόχο τη σύντομη επίτευξη συμφωνίας στα εκκρεμή ζητήματα

9. Καλεί την τουρκοκυπριακή πλευρά και τις τουρκικές δυνάμεις να αποκαταστήσουν στα Στροβίλια το στρατιωτικό στάτους κβο που υπήρχε πριν από τις 30 Ιουνίου 2000

10. Καλεί αμφότερες τις πλευρές να επιτρέψουν την πρόσβαση σε πυροτεχνουργούς και να διευκολύνουν την απομάκρυνση των εναπομενόντων ναρκών της Κύπρου, εντός της νεκρής ζώνης, και προτρέπει και τις δύο πλευρές να επεκτείνουν τις επιχειρήσεις αποναρκοθέτησης και εκτός της νεκρής ζώνης

11. Ζητά από το Γενικό Γραμματέα να υποβάλει έκθεση για την εφαρμογή αυτού του ψηφίσματος, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού έκτακτης ανάγκης σε σχέση με τη διευθέτηση, μέχρι τις 10 Ιανουαρίου 2014 και να ενημερώνει το Συμβούλιο Ασφαλείας για τις εξελίξεις ανάλογα με τις ανάγκες

12. Χαιρετίζει τις προσπάθειες που καταβάλλονται από την ΟΥΝΦΙΚΥΠ για την εφαρμογή της πολιτικής του Γενικού Γραμματέα για μηδενική ανοχή στη σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση και τη διασφάλιση πλήρους συμμόρφωσης του προσωπικού της με τον κώδικα συμπεριφοράς των Ηνωμένων Εθνών, καλεί τον Γενικό Γραμματέα να συνεχίσει να προβαίνει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες γι΄ αυτό το σκοπό και να κρατά ενήμερο το Συμβούλιο Ασφαλείας, και προτρέπει τις χώρες που διαθέτουν στρατεύματα να προβούν στις κατάλληλες προληπτικές ενέργειες περιλαμβανομένης της ενημερωτικής εκπαίδευσής τους πριν την έναρξη της αποστολής, και να λαμβάνουν πειθαρχικά και άλλα μέτρα για να διασφαλίσουν την πλήρη ανάληψη ευθυνών σε περιπτώσεις τέτοιας συμπεριφοράς από το προσωπικό τους

13. Αποφασίζει να συνεχίσει να παρακολουθεί ενεργά το θέμα.

Πηγή: Mignatiou.com